ማላሚ መልእከት ቆሮንጦሱል

ማላምት ሐዋሪያ ጳውሎስ መልእክት ቆሮንጦስ 

ሒያውህ ኡላል

                                         

        ማላሚ መልእክት ቆሮንጦስ ሒያዋል

                    [ሳይማ  [ዸ ዹ ዺ ዻ ዼ ዽ ዾ]

ጳውሎስ ቆሮንጦስ ሒያዋህ አካህ ይጽሒፈ ማላም መልእክት፣

ጳውሎስ ቆሮንጦሱል ዪነ ዋክተ ሞሶ ዓረል ሊይይ ዪነ ካብካበህ

ጋዳህ ሔልዋይ ዪነ ዋክተ ኪኒ፣ ውልውል ሞሶዓሪ አባላት ዒሊስ 

ነቀፋታት ኤልዕደኒህ ከሚህ ጳውሎስ ዕርቀ ያፍጣሮ ናባ ሳና ለም

አይቡሉውክ፣ ታሃም ታከ ዋክተ ናባ ኒያት ኤድያማቦ ዽዒማም

ያግሊጸ፡፡\ካመልእክትኮ ኤዸዾይታ ኪፍሊህ አሞል ጳውሎስ ቆሮን_

ጦሱል ዪነ ሞሶዓረሊህ ሊይይ ዪነ አንጎሎሎ ያይራጋጋጾ ሞሶዓሪ

አዳድ ነቀፈታከ አምቃዋም ይይትሪሪን ዋክተ አይሚህ መልስ

አይዒለህ አካህ ዮሖወም ያይርዲኤ፣ ታሃምሊህ ይምዸበዸበህ ታይ

ካተግሣጽ ንስሓከ ዕርቀህ ተን ያምሪሔም ኪናም ኢዻዳህ ኤድ

ዮሞበ ኒያት አካህ ያግሊጸ፤ ይቅጽለህ ይሁዳል ታነ ክርስቲያን ጎሮኒሶ

ሐቶ አቦና ተን ያስሔሰሰበ፣ ባክቶል ማዓሪፊል ጳውሎስ ኢሲ ሐዋርያ-

ነትህ አሞል ካብ ኤልየ ኪሰህ መከላከሊ ዮሖወ፣ አይሚህ ቆሮንጦሱል

ሞሶዓሪ ውልውል ሒያው ሲነ ሐቂ  ሐዋርያት አባክ ጳውሎስ 

ድራብቲ ሐዋርያ ኪኒ ያናማህ ካ አስዑንዱዊይ ይኒን፡፡

 =========================                    

ማዕራፋ 1

      1.መዔፉጊህ ፍቃዳህ ኢየሱስ ክርስቶሲህ ሐዋሪያ የከ ጳውሎስከ 

ሳዓል ጢሞቴዎስ፣ ቆሮንጦሱል ገይማ መዔፉጊህ ሞሶዓረከ ታማም 

ባሊህ ሙሉእ አካይያል ገይምታ ሕዝበ ክርሰቲያን ሙሉኡድ፣  2.ናባ

መዔፉጎ፣ምኒማዳራ ኢየሱስ ክርስቶሲህ ጸጋከ ሳላም ሲናህ ያኮይ፡፡

                ጳውሎስ መዔፉጎህ ካብ ኢሰ ምሰጋና

    3.መሕረት አባከ አይጻናናዕቲ ሙሉእ አምላክ የከቲያከ ታማም ባሊህ

ኒማደራ ኢየሱስ ክረስቶሲህ አባ የከ አምላካህ፣ ሞሳ ታኮይ፡፡ 4.ናኑ

ፉጎኮ ገይና አምጻናናዕቲ ሔልዋይ አሞል ታነም ሙሉኡድ ናይጻናናዖ

ዺዒኖ፣ ፉጊ ኖያ ለ ኒሔልዋዪህ ዋክተ ኡምቢህ ኒያይጸነነዔ፡፡ 5.ክርስቶስ

መከራ ማንጋ ሓዲሊናም ኢዻህ፣ ታማም ባሊህ ክርስቶስ ኩነታታህ

አምጻናናዕ ማንጎያ ገይና፡፡ 6.ናኑ መከራ ጋራናጉል አቲን አምጻናናዕከ

ድኅነት ገይታን፣ ናኑ ናምጸነነዔጉል ለል አቲን ለ ናኑ ጋራይና ሔልዋይ

ትዕግሥቲህ ጋራይታናህ ታምጸነነዒን፡፡ 7.ኒሔልዋይ ሐዲሊታናም ኢዻህ

ኒአምጻናናዕ ለ ሐዲሊታናም ናዽገም ኢዻህ ሲን አሞል ሊኖ ተስፋ

ጺኒዕቲያ ኪኒ፡፡

8.ይሳዖሎ! እስያ ክፍሊህ ባዾል ኒነ ዋክተ ኒማደ መከራ ታዻጎና ጉርና፣

ታይ ኒማደ ጸገም ናይካዖ ዽዕናምኮ አጋናል ኪይይ ይነጉል ሕይወቲህ

ማርኖ ሊይክ ኒነ ታስፋ ኡካ ሶልተህ ቲነ፡፡ 9.ኤረ ራቢ ኖል ይምፍርደም

ባሊህ ኖድ ዮሞበህ ዪነ፡፡ ታሃም ኡምቢህ ኒማደም ኒሚኪሓ ራቦንቲት

ኡጉሣ ፉጎህ ኪኒካህ ኒኃይላህ ማኪም ናዻጎ ኪኒ፡፡ 10.አማይጉል ኡሱክ

ራባ ማዲሳ ዲንገትኮ ኒራዒሰ /ኒይደኅነ/፣ ኒራዒሰም ለ፣ ለል ኒያይዳኃኖ

ኒተስፋ ካያድ ኪኒ፡፡ 11.አቲን ለ ኖያ ጻሎቱህ ኒጎሮኒሶና ኤዳ፣ አይሚህ

ማንጎ ጻሎቱህ ናኑ መዔፉጊህ ጎሮን ገይናጉል፣ ማንጎ ሒያው ኒምክኒያታል 

 መዔፉጎ ያምስጊኒን፡፡

                      ጳውሎስ ገዾህ ዕቅድ አምላዋጥ

 12.አካህ ናምክሔ ጉዳይ ታይቲያ ኪኒ፣ ታሃም ሐቀ ኪናም ኒኅሊና ኖህ

ታምስኪረ፣ አኪ ሒያውኮ ባዽሳህከ ሲንሊህ ሊይክ ኒነ አንጎሎላ ፉጎኮ

ከይይ ቲነ ቅድሲናከ ቅንዒናህ ኒምሪሔህ ኪኒ፣ ታሃም ታከም መዔፉጊህ

ጸጋህ ኪይይ ዪነካህ ሒያው ቢልሓታህ ኪይይ ማና፡፡ 13.ትይንቢቢኒህ

ታስታውዓሎና ዽዕታን ጉዳይ አከ ዋየምኮ አኪም ኢንኪም ሲናህማናጽሒፈ፡፡ 

14.ካዶ ኒዳዓባል ትምውሲነም ተዸጊኒምኮ ላካል ሙሉኡድ ታስታውዓሎና 

ታሰፋ አባክ አነ፡፡ ታይ ምክኒያታህ ማደራ ኢየሱስ ለለዒህ ናኑ ሲናህ ናምኪሔም

 ባሊህ፣ አቲን ለ ኖያህ አምክሔ ሊቲን፡፡15.ታይ ጉዳህ ርገጸይና ኪክ ኢነም ኢዻህ 

ላማ ዋክተ ታምጣቃሞና ኤዸሔህ ሲና ኤዸዾይታህ ሲን ማዶ ኢሕሊነህ ኢነ፡፡

 16.ሲን ማዶ ኢሕሲበም መቄዶኒያኮ ቲላህከ ታማርከኮ ጋሓጉል ኪይይ ዪነ፣ ታይ

ኩነታታህ ይሁዳ ቱላል አባ አራሕ ዮህ ታምርዲኢን ኤህ ኢሕሲበህ ኢነ፡፡ 17.

ታሃሞም ኢሕሊነ ዋክተ አባም ሶዻህ ያምጠረጠረቲያ ኤከምታካሊን? ወይታሃም 

ኢሒሊነርከህ ኢንኪጉል ዮዎከ ማለ አይክ አምጠረጠርክ ሒያው አተሐሳሲባህ

 አበም ታካሊን? 18.መዔፉጊ ኡሙን ኪኒጉል ናኑ ለ ሲናክ ናም ዮዎ ማለ ያን 

ያይጠረጠረ ቃላህ ማኪ፡፡ 19.አይሚህ ዮከ ሲላስ ጢሞቴዎስ ለ መዔፉጊህ ባዻ

 ኢየሱስ ክርስቶሱህ ሲናህ ኒስቢከም ዮዎ ያዽሔ ቃላህ ዲቦህ ኪኒካህ ዮዎ ማለህ ማኪ፣

 ያዽሔ ያይጠረጣጠረ ቃላህ ኪይይ ማና፡፡20.መዔፉጊ ኖህ ዮሖወ ታስፋ ኡምቢህ 

  ዮዎ ታከም ክርስቶሱህ ኪኒ፣ አማይጉል ኪኒ፣ መዔፉጊህ ኪብረህ ክርስቶሱህ አመን

  ናዽሔም፡፡ 21.ኖያ ያኮይ አቲን ክርስቶሱህ ናጽናዖ ናበቲይ ፉጎ ኪኒ ፣ ኒ ይቅድሰቲ

 ካያ ኪኒ ፡፡ 22.ካይም ኪኖም አካህ ናይሲዺገ ማኅተም ናሞል አበቲያከ ባሶል ኖያህ

 ያምሐወ ሀብተ ኒአፍዓዶድ መንፈስ ቁዱስ ሓቢናህ አበህ ኖህ ዮሖወቲ ካያ ኪኒ ፡፡

 23.አኑ ቆሮንጦሱል ጋሔህ አምተዋየሚህ ምክኒያታህ አቲንታሕዚኒኒምኮ ፣ሲናህ 

ናኅሩረህ ኪዮ ፣ ታሃማህ መዔፉጊ ይማስኪርኪኒ ፡፡ 24. አቲን ሲኒ ኢምነቲህ ሲክ

 ተኒህ ኪቲንጉል ፣ ሲናህ ደስ ዮዋ ነህ  ኢንኮህ ሥራሕና ኢካህ ሲን ኢምነቲህ ሲን 

ማናእዝዘ፡፡

                ማዕራፋ 2

1. አማይጉል ሲና አስኅዝነምኮ ኢሕሲበህ ሲኑላል ጋኄህ አምተዋናማህ 

ቁርጸ ኪን ውሳነ አበህ አኒዮ፡፡ 2.አኑ ሲን ኢስኅዚነህ አከ፣ ኢቦል አኑ 

ሲን ኢስኅዝነሚህ ኡካ ሲንኮ በሕህ አኪ ይኒያቲሳም ኢያ ኪኒ?

 3.ታሃም ሲናል ኢጽሕፈም ሲኑላል አምተጉል ይኒያቲሶና አካህ ኤዳ 

ሒያው ይያስሕዚኒኒምኮ ኤህ ኪዮ፣ አሚህ ይኒያት ኡማንኖዪህ ኒያት 

ኪናም ታዽጊን ኤህ አሚነ፡፡ 4.ናባ ሐዛንከ አፍዓዶ ጽንቀህ፣ ማንጎ 

ዺሞህ ሲናህ ኢጽሒፈም ጋዳህ ሲን ኪኅኒዮጉል ኪዮም ታዻጎና ኤዸሔህ

 ዮ ኢካህ ሲን አስሓዛኖ ኤህ ማኪዮ፡፡

                          ይቢዲለቲያህ ኅድጎት አባናም

    5.ሒያውቶ ያስሕዚነቲ አኪናንቲይ ይኔምኮ ይስሕዚነም ዮያ አከካህ

በደል አይጋናን ዮክ አከ ዋዎይ ኢካህ አኪ አራሐህ፣ ሲንኮ ማንጎ ሒያው

ይስሕዚነ፡፡ 6.ታይ ዓይነቲህ ሒያውቲ ሲንኮ ማንጎ ማሪ ኤልይፍሪደ

ቅጽዓት ካዺዓ፡፡ 7.አማይጉል ታይ ሒያውቲ ጋዳህ ኃዛንኮ ኡገተሚህ ታስፋ

ያቁረጸምኮ ናባ ቢሒላካ አካህ አብቶናከ ታይጻናናዖና ኤዳ፡፡ 8.ታሃም

ባሊህ ካያ ኪሕንቲኒም ኪቲኒም ታይራዳኦና ሐቂ ሲኒ ካኃኖህ ሥራሐህ

ኡስቡሉዋ፡፡ 9.ቶይ መልእክት ሲናህ ኢጽሒፈም ቲምፍቲኒኒህ ኡማን

ጉዳህ ታምኢዚዘም ኪቲኒም አይራዳኦ ኤህ ኪዮ፡፡ 10.አቲን ሕድጎት

አካህ አብተን ሒያውቶህ፣ አኑ ለ ሕድጎት አካህ አባክ አኒዮ፣ ቢሒላ

አካህ ያን በደል የለምኮ አኑ ክርስቶስ ነፊል ሕድጎት አካህ አባም ሲና

ኦዋ ኤህ ኪዮ፡፡ 11.ታሃሞም ለ አካህ አበም ሰጣን ቶንኮል ሥራሕ

ናዽገም ኢዻህ፣ ሰጣን ኒያይተለለምኮ ኤህ ኪዑሱብ ኪዳኒህ አገልግገቲህ

 ሱባ፣ 12.ታሃምኮ ላካል ክርስቶስ መዔዋረ አይበሳሮ ጢሮአዳል ኤደ

 ዋክተማዳሪ ፊዲን አገልጊት ኢፈይ ዮህ ፋከህ ዪነ፡፡ 13.ያከካህ ይሳዓል

 ቲቶ ገየ ዋየርከህ ዪመንፈስ ማዕራፍና፣ አማይጉል ታማል ታነ ክርስቲያንኮ

ኤምሰነበተህ መቄዶኒያ ኤደ፡፡14.ያኮይ ኢካህ ኖያ ኡማንጉል ክርስቶሱህ

ሱብታም አበህ ኒያምሪሔህ መዔ ኡረ ለ ሲታ ክርስቶሱህ ሊኖ ኢዽጋሊህ

ኢሲሲ ቦታል ኡምቢህ ማዲስኖ ናብሲሳ አምላካህ ሚስጋና ታኮይ፡፡

15.አይሚህ ናኑ ታድኂነም ያኮይ ታለየሚክ መዔ ኡረ ለ ዕጣናህ

ክርስቶሱህ መዔፉጎህ ካብተም ኪኖ፡፡ 16.ታለየም ያግዲፈ ራቢ ኡረ

ኪኖ፣ ታድኅነሚህ ለ ሕይወት ያሐየ ሕይወት ማዓዛ ኪኖ፣ ታሃሚህ

አገልግሎቱህ ያዴቲይ አይቲያ ኪኒ? 17.ናኑ ኡኮ መዔፉጊህ ቃል ንግዲ

ኑዋይ ባሊህ ታጺብጺበ ማንጎ ማራባሊህ ማኪኖ፣ ያከካህ ፉጎኮ ፋርምተ

ክርስቶስ አገልገልቲ ነከህ መዔፉጊህ ነፊል ሪትዔህ /ቅንዕናህ/ ዋንሲና፡፡

                                ማዕራፋ 3

                     ዑሱብ ኪዳኒህ አገልገለት

1.ጋባዕነህ ኒነ ናይማሰጋኖ ኤዸዺሳክ ናነ ? ወይ ጋሪጋሪ አባምባሊህ

ሲንኮ ያኮይ ተንኮ ምስጋና ደብዳበ ኒጉርሱሳህ ታከ? 2.ሒያው ኡምቢህ

ሲን ታብለምከ ሲን ታይኒቢበም ኒምስጋናህ ፋሮይቲት አቲን ሲነህ

ኪቲን፡፡ 3.አቲን ኒአገልጊሎቱህ ተመተ ክርስቶስ ፋሮንቲት ኪቲኒም

ቲምዽገም ኪኒ፣  ታይ ፋሮ ትምጽሒፈም ያነቲያ ኪን መዔፉጊህ

መንፈሲህ ኪኒካህ ቃላማህ ማኪ፣ ታማም ባሊህ ሒያውቲ አፍዓዶድ

ጽላታህ ኪኒካህ ዻይቲ ጽላታህ ትምጽሒፈም ማኪ። 4.ታሃም አካህ ና

ምክኒያት ክርስቶስ አራሓህ መዔፉጊህ ኢምነት ሊኖጉል ኪኒ፡፡ 5.ኒኒ

አገልጊሎት ናፋጻሞ ዽዕኖ ኤዳ ዺዒ ኖህ ያኃየቲ መዔፉጎ ኪኒካህ ናኑ 

ኒነህ ኢንኪም አብኖ ዽዕ ማሊኖ፡፡ 6.ፊደል አከካህ መንፈስ ቁዱስ

 ኤድ ያነ ዑሱብ ኪዳናህ ናስጋልጋሎ ኒ ዺዕሲሳ ቲይ መዔፉጎ ኪኒ፣ 

አይሚህ ፊደል ራባ ባሃ፣ መንፈስ ቁዱስ ለ ሕይወት ያሐየ፡፡

   7.ሕጊ ይምቅሪፀም ዻይ ጽላታል ፊደሊህ ኪይይ ዪነ፣ ሕጊ ዮምሖወ

ዋዕተ ፉጊ ኪብሪ ዮይዶጎሔህ ይምቡሉወ፣ ኢንኪጉል ኡካ ሙሴ ነፊህ

አሞል አምዶጎሒክ ዪነ ኢፊ አለይክ የደሚህ እስራኤላውያን ሙሴ ነፍ

ይቱኩሪኒህ ያብሎና ማዺዕኖ፣ አማይጉል ራባ ባሄ ሕጊ ታይ ዓይነቲህ

ኪብረህ ይምቡሉወ፤ 8.ኢቦል መንፈስ ቁዱስ አራሐህ ገይማ አገልጊሎት

አይዻ ያይሰ ኪብረ አለለ! 9.ሒያው አካህ ቱምኩኑነ አገልግሎት ታህዻ

ኪብረ የለምኮ፣ ሒያው አካህ ታጽድቀ አገልግሎትማ አይዻ ያሰ ኪብረ

አለለ! 10.ካዲት ናባ ኪብሪ ቲላየ ኪብረሊህ ያምወደደረጉል፣ ቲላየ

ኪብሪ አኔየዋቲያ የከህ ሎይማ፡፡ 11.ቶይ ማላያ ኪይይ ዪነ ጉዳይ ታህዻ

ኪብረ ሊይይ ዪነህ የከምኮ ፣ ኡማንጉሉህ ሲክ ኢሰህ ማራ ጉዳይማ ያይሰ

ኪብረ ለ ማለት ኪኒ፡፡12.ታይ ዓይነቲህ ታስፋ ሊኖጉል ፣ ማይሲ ማለህ

 ዲፍረቲህ ዋንሲታክ ናነ፡፡13.ሙሴ፣ ነፍቲ አይዳጋሔ ራዓታ ዋክተ እስራኤ

ላውያን ካያብልኒምኮ ነፍ አምሲፊኒይ ዪኒን፡፡ ናኑ ለ ተናባሊህ ማብና፡፡ 14.

ተን አፈዓዶ ዓዲህ ትድንዚዘ፣ ካፋ ፋናህ ቡሉይ ኪዳኒህ ማጻሒፍት አይንብቢክ 

ተን አፍዓዶታማይ አልፈንታህ አልፊምተህ ቲቡዱደም ባሊህ ኪኒ፡፡ አይሚህ 

ቶይ አልፈንቲ ያገዔዸም ክርሰቶሱህ ጥራሕ ኪኒ፡፡ 15.ካፋ ኡካ የከሚህ

ሙሴ ሕገ ዪይንቢብብኒሚህ ሎዉል ተን አፍዓዶ አልፈንታህ አልፍምታ፡፡

16.ያከካህ ሒያው ማዳራል ጋሕታጉል አልፈንቲ ናው አክያ;፡፡

17.ማዳሪ መንፈስ ኪኒ፣ ማደሪ መንፈስ ኤድ ያነድ ናፃነት ያነ፡፡

18.አማይጉል ኡምቢክ ለ ማደሪ ኪብሪ አሊፈዋ ኒነፊህ አይዶጎሒክ

ናነ፣ መንፈስ የከ ማዳራህ ገይማ ታይ ኪብሪ ኪብሪ አሞል ኪብረ ኦሳክ

ሊኪዕ ማዳራህ ናማጋዶ ናባ፡፡

                              ማዕራፋ 4

                ጳውሎስ አምአማማን አገልግሎቱህ

1.መዔፉጊ ኢሲ መሕረቲህ ታይ አገልግሎት ኖህ ዮሖወርከህ፣ ታስፋ

ማናቁሩጸ፡፡ 2.አምቡሉወ ዋቲያከ ሖላሳ ቲያ ኪን ጉዳይ ኖህ የይገዔደ፣

ቶንኮሉህ ማሥራሕና፣ መዔፉጊህ ቃል ዲራባድ ማናስገለ፣ ናቢህ ሐቀ

ኢፋህ /ጊልጸህ/ ናይቡሉወ፣ ኒነህ ለ ሒያውሊህ ኡምቢህ ኅሊና ዓዶቲያ

አባክ ፉጊ ነፊል ማርና ፡፡ 3.ኒይብሥረ በሠራታ ቃል ምናልባት ሱዕተቲያ

የከሚህ፣ ሱዕሱምተም ታለየምኮ ኪኒ ፡፡ 4.ኢሲን አካህ አሚነዋናሚህ

ምክንያት ታይ ዓለሚህ አምላክ የከ ሰጣን ተን አፍዓዶ ዮስዖረጉል ኪኒ፣

መዔፉጊህ ቢሶህ ይምቡሉወም ኢዻህ ክርስቶስ ኪብረ ዋንሲተ፣ መዔ

ዋረ አካህ ባሃ ኢፎ ያብሎ አበቲ ካያ ኪኒ ፡፡ 5.ናኑ ናይሚሂረም ኢየሱስ

ክርስቶስ ማደራ ኪናምከ ናኑ ለ ኒናሞህ ኢየሱስ ባርካታ ህ ተን

አገልገልቲ ኪኖም ኪኒካህ ኒኒ ዸግኃህ ዳዓባል ማናስቢከ፡፡ 6.አይሚህ

ኢፎይቲ ዲተ ታዳድ ኢፎይ ! የህ ዋንሲተቲ መዔፉጎህ፣ ክርስቶስ

 ቢሶህ ኢፎሳ መዔፉጊህ ኪብረ አካህ ያዺጊኒሚህ ኢፊ ኖህ ያምሐዎ 

ኢፎ ኒአፍዓዶድ ኢፎሰ ፣፡

7.ያከካህ ናባ ኃይሊ መዔፉጊህቲያ ኪኒ ኢካህ ኒቲያ ማኪም ያማዻጎ፣

ታይ ኩቡር ጉዳይ ካላ ኑዋህ ሥራሕመ ኑዋይቲ ባሊህ ነከህ ኒብዸ፡፡

8.ኢሲሲ ኡላኮ መከራ ኒማዳ ፣ ለ ማሱቡና ፣ ማንጎጉል ድንግርግ

ኖክያ ፣ ለ ታስፋ ማናቁሩጸ ። 9.ኒ ናዓብቶሊት ኒያሰደዲን፣ ለ ካኃንቶሊት

ዋይነህ ማናዽገ፣ ሳብዒምነህ ራድና፣ ለ ማራብና፡፡ 10.ኢየሱስ ሕይወት

ኒሰውነትድ ያምባላዎ፥ ኡማንጉል ኢየሱስ ራባ ኒኒ ሕይወቲድ ኑይኩዔህ

አዞሪክ ናነ ፡፡ 11.ካ ሕይወት አካህ ራበ ኒሰውነቲህ ያምባላዎ ነህ፣ ናኑ ካዶ

ሕይወቲህ ታነሚክ ኡማንጉል ኢየሱስ ኖዋ ራቢ ዲንገቲህ አሞልገይምና፡፡ 

12.አማይጉል ናኑ ራቢ ዲንገቲህ አሞል ገይማህ ፣ አቲን ሕይወቲህ 

 ማራክ ታኒን፡፡3.ያኮይ ኢካህ ኤመነ፣ አማይጉል ዋንሲተ የህ  ይምጸሒፈም 

ባሊህ፣ ናኑ ለ ሀይከ ኢንኪ ኢምነት መንፈስ ሊኖጉል ናሚነ፣ አማይጉል 

ዋንሲታክ  ናነ ፡፡ 14.ማዳሪ ኢየሱስ ራባኮ ኡጉሠ አምላክ ኖያ ለ ኢየሱስሊህ 

ኒ ኡጉሣምከ ሲናሊህ ለ ኢሲ ነፊል ካብ ኒሳም ናዽገ፡፡ 15.ታሃም ኡምቢህ 

ሲን ጥቅመ ተከ ጸጋ ሚገ ተከህ ራዕታምፋናህ ማንጎ ሒያው ማደሚህ መጠኒል፣

 መዔፉጎህ ኪብረ ታከ ምስጋና ያይማንጎ ኪኒ፡፡

                                ኢምነቲህ ማራናም

16.አማይጉል ታስፋ ማሐብና፣ ኢንኪጉል ኡካ ኢሮ ኒሰውነት የለየሚህ፣

አዳ ኒሰውነት ኡማን ዻሒነ ያዑሱበ፡፡ 17.ታሃም ሲሲካምከ ዋክቲም

ተከ ኒመከራህ፣ አምዋዳዳር አለዋ ጋዳህ ናባቲያ የከ አማንጉሊት ኪበረ

ገይሲሳ፡፡ 18.ናኑ ናይደለለዔም አምቡሉወ ዋ ጉዳይ ኪኒ ኢካህ

ያምቡሉወቲያ ማኪ፣ አይሚህ ያምቡሉወ ጉዳይ ዋክቲቲያ ኪኒ፣

አምቡሉወ ዋቲ ለ ኡማንጉሊቲያ ኪኒ፡፡

                                    ማዕራፋ 5

                        ዓራንቲ ኒማረና

1.ታይ ዱካን ባሊህ ዋከቲ ቲያ ኪን ኒ ኃዶይታ ታዖኖወጉል ሒያው ጋባህ

አከካህ ፉጎህ ይምኒዲቀህ ኡማንጉሉህ ኤድማርና ዲክ ዓራናል ሊኖም

ናዽገ፡፡ 2.ዓራናል ያነ ኒኒ ሰፈርድ ሳይኖ አትምኒይክ ኢላላክ ናነ፡፡ 3.ቶይ

ኒኒ ዲኪድ /ኒኒ ሞኖሪያድ/ ሳይና ዋክተ ዓራዳድ ማገይምና፡፡ 4.ታይ

ዱካናድ ተከ ኒኃዶይታህ አዳድ ማራህ ኖክ ይዕሊሰህ አጋናል ቁሉህ ና፣

አካህ ናምጺኒቀም ራቢ ሕይወቲል ኖህ ያምላዋጦ ዓራንቲ ኒኒ ዲክድ

ሳይኖ ጉርነህ ኪኒ ኢካህ ታይ ባዾህ ኃዶይታህ ባዽሲህ መንፈሲህ ጥራሕ

ማኪ፡፡ 5.አማይጉል ታይ ላውጠህ ኒዮይሶኖዶወቲ መዔፉጎ ኪኒ፣

 ላካል ኖህ ያሐየ ጉዳይ ኡምቢህ ማባዾ ያኮ ኢሲ መንፈስ ኖህ

 ዮሖወቲ ካያኪኒ፡፡6.ኤድማርናርከ ዲክ ባሊህ ተከ ኃዶይታሊህ ናነም 

 ፋናህ፣ ኒማዳራኮ ሚሪሕህ ነህ ማራናም ናዺገ፣ አማይጉል ኡማንጉል

 ማይሲማለህ ነምኤመመነህ ማረሊኖ፡፡7.ማርናም ኢምነቲህ ኪኒ ኢካህ

 ሙቡሉህማኪ፡፡ 8.ታርከኮ ኒዲክ ባሊህ ተከ ኒኃዶይታኮ ባዽስምነህ 

ማደራሊህ ማርኖ ናትሚኔ፣ አማይጉል ማይሲማለህ ነምኤመመነህ 

ማርና፡፡ 9.ታይ ኒኒ ኃዶይታሊህ ነከሚህ ያኮይ ተኮ ባዽስምነሚህ 

ኒዓላማ ማዳራ ኒያቲሳናም ኪኒ፡፡ 10.አይሚህ ለ ኢሲሲ ኃዶይታህ አበ 

ኡምነ ያኮይ መዔነ ጉዳህ ኢሲሲ ሥራሕ ባሊህ ኢሲ ሊካሕ ጋራይዎ፣ 

ኡማንቲ ክርስቶስ ፍርዲህ መንበሪህ ነፊል ካብ ኖዋ ኖልታነ፡፡

                ክርስቶስ ዳዓባህ ፉጊ ካኃንቶሊት ያኪኒም

  11.መዔፉጎ ማይሲታናም አይም ኪናም ማናዽገጉል፣ ናይርዲኤ፣ ናኑ

አይም ኪኖም መዔፉጊ ያዽገ፣ አቲን ለ ሲኒ አፍዓዶድ ታሃም ኪኖም

ታዺጊኒም ባሊህ ታስፋ አባክ አኒዮ፡፡ 12.አፍዓዶድ ያነ ጉዳይ አከካህ

ኢሮኮ ያምቡሉወ ጉዳህ ታምኪሔሚህ መልስ ታሐዎና፣ ኖያህ

ታማካሖና ሲናህ ምክኒያት አክክ ናነካህ ጋባዕነህ ናኑ አይም ኪኖም ኒነ

ናይራዳኦ ኤዸዺሲና፡፡13.ዑቡዳት ነከሚህ ፉጎህ ኖዋ ነህ ኪኖ፣ አእምሮ

ለም ነከሚህ ሲናህ ኖዋ ነህ ኪኖ። 14.ኢንኪጉል ክርስቶስ ኡማንቲያህ

ራበምከ ኡምቢክ ካራባ ሐዲሊታም ኪኖኑም ኒምሪዲኤጉል፣ ክርስቶስ

ካሓኒ ሥራሐህ ኒዱፉፉዋ /ኡጉጉሣ/፡፡ 15.ሕይውቲህ ታነም ኡምቢህ፣

ተናህ ራበምከ ራባኮ ኡጉተም ማሮና ኪኒካህ ካምቦኮ ሣራህ ሲነ ዮና 

ማራናምኮ ክርስቶስ ኡማንቲያህ ራበ፡፡16.አማይጉል ካምቦኮ ላካል

 አኪናንቲያ የከሚህ ኃዶይታት ሙቡሉህማናብለ፣ ታሃምኮ ባሶህ

 ክርስቶስ ኑብለም ኃዶይታት ሙቡሉህ የከሚህ ኡካ፣ ካምቦኮ ሣራህ 

ናብለም ታይ ዓይነቲህ ማኪ፡፡ 17.አማይጉል አኪናንቲ ክርስቶስሊህ

 የምሔበበረምኮ ዑሱብ ፍጥረት ኪኒ፣ የመዔለፍጥረት ቲላየህ፣ካስፍራድ 

ዑሱብ ፍጥረት ሒጊላ /ያምትኪኤ/፡፡18.ታሃም ኡምቢህ ተከም ኖያ 

ኢሰሊህ ክርስቶስ አራሓህ ኒ ዋጋሪሶከ ዋጋሪ አገልጊሎት ኖህ ዮሖወ ፉጎህ

 ኪኒ፡፡ 19.ታሃማህ ለ ፉጊ ክርስቶስ ኡላኮ ሒያው ሙሉኡድ ኢሰሊህ

 ዋጋሪሰ ማለት ኪኒ፣ ተን በደል ለ አልማሎይና፣ ኖያህ ዋጋሪ ቃል ዮሖወ። 

20. መዔፉጊ ሒያው ኑላህ ደዓጉል ክርስቶስ ሚጋዓህ አባሳደራት ኪኖ፣

 አማይጉል መዔፉጎሊህ ዋጋራ  ነህ ክርስቶስ ሚጋዓህ ሲን ዻዒማክ ናነ፡፡ 

21.ናኑ ክርስቶስሊህ ነምኄበበረህ መዔፉጊህ ጽድቀ ናኮ፣ መዔፉጊ ኃጢአት

 አለዋ ክርስቶስ ኒ ኃጢአት ያይካዖ አበ፡፡

                                           ማዕራፋ 6

 1.ፉጎሊህ ኢንኮህ ሥራሕታም ኪኖም ኢዻህ ጋራይተን ጸጋ ካንቶህ

ማረዕሳናነህ ሲን ዻዒማክ ናነ፡፡ 2.መዔፉጊ ፣

ዶረ ሳዓታህ ኦበ፣

ድኅነት ለለዕ ለ ኩጎሮኒሰ ያጉል፣

ሀይከ ዶሪሚመ ሳዓት ካዶ ኪኒ፣

ድኅነት ለለዕ ለ ካዶ ኪኒ፡፡

3.ኒ አገልግሎት ያምኒቂፈምኮ ኢንኪ ጉዳህ ኢንከቶህ ዒንቂፋት

ማናከ፣ 4.ማንጊህ ሔልዋይከ ጸገም ጽንቀ ለ ትዕጊሥቲ አባክ፣

መዔፉጊህ አገልገልቲ ኪኖም ኡማን አራሓህ አይቡሉውክ ናነ፡፡

5.መዔፉጊህ አገልገልቲ ኪኖም ናይቡሉወም ሳብዕማክ፣ አምዹውክ፣

አምህውክክ፣ ሥራሐህ ሐዋላክ፣ ዽንዋይከ ሉዋሊህ ኪኒ። 6.ታማም

ባሊህ ንጽሕናህ፣ ኢዽጋህ፣ ትዕግሥቲህ፣ መዕነህ፣ መንፈስ ቁዱሱህከ

ማዓልዋይ ሂን ካኃኖህ፣ 7.ሐቂ ቃልከ ፉጊ ኃይላህ ኒኒ አገልጊሎት

ናይቡሉወ፣ አካህ ቢያካናም ያኮይ አካህ ናምከለከለ ማሣሪዕያ ለ ጽድቀ

ኪኒ፡፡ 8.ኒኒ ኪብረህ ያኮይ ኒኒ ውርደቲህ ናምዋቃሶ ያኮይ ናማስጋኖ

ቶምሶኖዶወም ኪኖ፣ ሐቀ ለም ኪህ ማይላዪት ኢሲምነ፡፡

9.ታሚዲገም ኪህ አምድገዋይታም ነከ፣ ራበተን ኖካይህ ታነም ነከህ

ገዪማክ ናነ፣ ሳብዕምነሚህ ማራብኒኖ፡ 10.ኃዛን ኒማደሚህ ኡማንጉል

 ኒያትና፣ ድካታት ነከህ ናነ ሃኒህ፣ ማንጎማራ ሀብታማት አባክ ናነ፣ 

ኢንኪም ሂናም ኪህ፣ ኡማኒም ኒም ኪኒ፡፡

    11.አቲን ቆሮንጦሱል ማርታ ሒያዎ! ሀይከ ኢፋህ ሲናድ ዋንሲነ፣ ኒኒ

አፍዓዶ ለ ፊዲኒህ ሲናህ ፋክነ፡፡ 12.አቲን ሲኒ አፍዓዶ ኖክ ተስሔዊን

ኢካህ ናኑ ኒኒ አፍዓዶ ሲናክ ማስሐዊኒኖ፡፡ 13.ዪ ዻሎ ኪቲኒም ኢዻህ

ናኑ ኒኒ አፍዓዶ ፍዲኒህ ፋክነህ ኖድ ታማበም ሲናክ አይክ ናነ፣ አቲን ሲኒ

አፍዓዶ ፋክተኒህ ሲናድ ታማበ ሲኒ ማብሎ ኒይቡሉዋ ሲናክ አይክ አኒዮ፡፡

                        አምነዋይታ ሒያውሊህ ማምሐባባርና

        14.አምሰመመዔ ዋይታ አጋባቢራህ አምነዋይታ ሒያውሊህ

ማምዻዊና፣ ጽድቀከ ኃጢአት አይናህ የኒህ ያምኃባባሮና ዺዓና? ኢፎከ

ዲተ አይናህ የኒህ ኢንኮህ ማሮና ዺዓና? 15.ክርስቶስከ ዲያብሎስ አይናህ

የኒህ ያምሳማማዖና ዺዓና? ያሚነቲያከ አምነዋቲያ አይናህ የኒህ ያምሓባባሮና 

ዺዓና? 16.መዔፉጊህ በተ መቅደስ ጣዖትሊህ አይሚህሲምምዒነት ለ? 

መዔፉጊ ለ፤ ኤልማራርከ ሕዝቢ ፋናድ አበሊዮ፣ተንሊህ ጋሓንጋሔ ሊዮ፣

አኑ ተን አምላክ አከ ሊዮ፣

ኢሲን ለ ይሕዝበ አከ ሎን፣"

የህ ዋንሲተም ባሊህ ናኑ ያነ መዔፉጊህ በተ መቅደስኪኖ።17.ለል መዔፉጊ 

ታህ የዽሔ፣ ተን ፋንኮ ባዽስማይ ኤወዓ፣

ሩኩስ ኪን ጉዳይ ማዻጊና፣

አኑ ለ ሲንጋራየ ሊዮ፣

18.አኑ ሲን አባ አከሊዮ፣

አቲን ይዻሎ አከልቲን ያዸሔ ኃይለለ መዔፉጊ፡፡

                                      ማዕራፋ 7

     1.አማይጉል ኢኒ ሳዖሎ! ታይ ኡማን ታስፋ ቶምሖወም ኖያህ ኪኒጉል

ኃዶይታከ መንፈስ ያይሪክሰ አኪናን ጉዳይኮ ኒነ ናይጻራዎይ፣ መዔፉጎ ለ

ማሲታክ ኒ ቅድስና ዓዶቲያ ታኮ አብኖይ፡፡

                                       ጳውሎስ ኒያት /ደስታ/

2.ሲኒ አፍዓዶ ኢፊዲናይ ፋካይ ሲፍራ ኖህ ኡሑዋ፣ ኢንከቶ ማባዳሊኒኖ፣

ቲያ ማቢያኪኒኖ፣ ቲያ ማአባዝባዚኒኖ፡፡ 3.ታሃሞም አዸሔም ሲና

አውቃሶ ኤህ ማኪዮ፣ አይሚህ ታሃምኮ ባሶህ ሲናክ ነምባሊህ ኒኒ

አፍዓዶ ኒይፍዲነህ ሲናህ ፋክነ፣ ሕይወቲህ ያኮይ ራባህ ኡማንጉል ሲንሊህ

ኪኖ፡፡ 4.ሲን አሞል ሊዮ አምአማማን ናባቲያ ኪኒ፣ ሲን አሞል ሊዮ

ሚኪሓ ናባቲያ ኪኒ፣ ኒኒ ሔልዋያህ ኡምቢህ አምጸነነዒክ አኒዮ፣ ዪ

ኒያት ዳራት ማለ፡፡ 5.መቄዶንያ ማድነ ዋክተ ኡካ ማንጎ ኡላኮ መከራ ኒማዳክ

 ኢንኪጉል ዕረፍቲ ማገኒኖ፣ ኢሮል ዺባ፣ አዳል ለ ማይሲ ሊይክ ኒነ፡፡ 

6.ያከካህ ቲሕዚነም ያይጸነነዔ አምላክ ቲቶ ሙሙቱህ ኒየጸነነዔ፡፡ 

7.ነምጸነነዔም ኡሱክ የመተርከህ ጥራህ አከካህ፣ አቲን ካያ ታይጸናናዖና 

ኪናም ኖበርከህ ኦሳሊህ ለ ኪኒ፣ ዪ ዳዓባል ሊቲን ሳናከ ኃዛን ጽንቀት ኖክየን

ዋዕደ ጋዳህ ኒያነ።

      8.ኢንኪጉል ኡካ ካዶኮ ባሶል ሲናል ኢጽሒፈ መልእክት ሲን

ቲስሕዚነሚህ መልእክት ኢጽሒፈርከህ ማምጠዔሰ፣ አምጣዔሰም

ኤከምኮ ኡካ፣ ኤምጠዔሰም መልእክት ዳጎ ዋክተህ ሲን ቲስሕዝነርከህ 

ኪኒ፡፡ 9.ካዶ ለ ዪ ኒያቲሳ፣ አካህ ኒያታ ምክኒያት አቲን ቲሕዚኒኒ ኢርከህ 

አከካህ ሲኒ ሐዛኒህ ምክኒያታል ንሲሓ ሳይተኒህ ቲምልውጢን ኢርከህ ኪኒ፣ 

አማይጉል ሲን ሓዛን መዔፉጊህ ፍቃድባሊህ ኪንጉል ናኑ ኢንኪም ሲን 

ማባዳልኒኖ ማለት ኪኒ፡፡ 10.ፉጊፍቃዳህ ያከ ሐዛን ድኅነት ባሃህ ንሲሓህ 

ገይማ ላውጠ ገይሲሳም ኢዻህ ናስሓ ማለ፣ ዓለም ሐዛን ለ ራባ ባሃ፡፡ 11.

ታሃም መዔፉጊህ ፍቃድባሊህ ያከ ሐዛን ቲግሃታህ ኤል ታሳቦናከ በደልኮ 

ጺሪያም ኪቲኒም ታይራጋጋጾና ሲን አባ፣ ታማም ባሊህ ኃጢአት አሞል ሲኒ

 ቁጡዓ ታይባላዎና፣ ኃጢአት ማይሲቶና፣ ዮያህ ሳንቶና፣ መንፈሳዊ ቅንአታህ

ትኪኪሊህ ታፍራዶናከ ይብዲለቲያ ታቅጻዖና ሲን አበሊዮ፣ ኡማን ኡላኮ

ታይ ጉዳህ ጺሪያም ኪቲኒም ሲን አይርድኤ ሊዮ፡፡

12.አማይጉል አኑ ሲናል ኢጽሒፈም ኒ ዳዓባል ሊቲን ቲግሃት መዔፉጊህ

ነፊል ሲናህ ዓዶቲያ ያኮ ኤህ ኪዮካህ በደል ሥራሔቲያከ በደልኤል ይምፍጺመ 

ሒያውቶህ ኤህ ማኪዮ፡፡ 13.ነምጸነነዔም ታሃሚህ ምክኒያታህ ኪኒ፣ ናምጸነነ

ዔምኮ አጋናል ቲቶ ኒያቲህ ምክኒያታል ያይሰ ዒለህ ኒያትነ፣ አይሚህ ኡምቢክ

 ቲቶ ተይጸነነዕንጉልከ መንፈስ አካህ ቱስዑሩፊን ኢርከህ ኪኒ፡፡ 14.ሲናህ

 ሊይክ ኢነ ሚኪሓ ቲቶክ ኤዽሔህ ኢኒዮ፣ አቲን ለ ይማሖላሲኒቲን፣ ኡማንጉል

 ሐቀ ሲናክ አይክ ኢነ፣ታሃም ሲን ዳዓባል ቲቶክ ነድሔህ ትሚኪሕቲ ሐቀ ኪናም

 ቲምዺገ፡፡15.ኡምቢክ ሙእዙዛት ተኪንጉልከ ማይሲህከ አዻዾህ ለ ካገራይተኒም

ቲቶ ሑንሱሱታ፣ ሲናህ ለ ካሓኒ ጋዳህ ማንጎቲያ የከ፡፡16.አኑ ለ ኡማን አራሐህ ሲናህ

 አምአማማኖ ዺዔርከህ ጋዳህ ኒያታ፡፡    

                                     ማዕራፍ 8

                       ክርስቲያን ሒንዲ /ልግሰና/

     1.ይሳዖሎ! ፉጊ መቄዶኒያል ታነ ሞሶዓረቲህ ዮሖወ ጸጋ ታዻጎና

ኪሒኖ፡፡ 2.ተና ማንጎ ሔልዋይከ ፋታና ተንማደ፣ ያኮይ ኢካህ ተን ኒያት

ነባቲያ ኪይይ ዪነጉል ኢንኪጉል ኡካ ጋዳህ ድካታት የኪኒሚህ ናባ ሒንዳ

አበን፣ ተን ኒያት ናባቲያ የከሚህ ኢንኪጉል ኡካ ጋዳህ ዲካታት የከኒሚህ

ሐቶ አበን፡፡3.ዺዓናሚህ መጠን ጥራሕ አከካህ ዺዓናምኮ አጋናል ሲኒ

ፈቃዳህ ዮሖውኒም አኑ አካህ አምስኪረ። 4.ይሁዳል ታነ ክርስቲያን ሐቲ

ዒዲል አክ ራዓምኮ ይይቲሪሪኒህ ኒዻዒመን፡፡ 5.ኢሲን አበኒም ናኑ

ኢላልናምኮ አጋናል ኪኒ፣ ኤዸዾይታህ ሲኒ ማደራህ ዮሖውን፣ ጋባዔኒ

መዔፉጊህ ፍቃዳህ ሲነ ኖያህ ዮሖውን፡፡ 6.ታይ ሥራሕ ዮኮመህ ኤዸዺሰቲ

ቲቶ ኪይይ ዪነጉል ካዶ ለ ታይ ሐቶከ ሲን ሥራሕ ባኪቶ ማዲሶ ካያ

ዻዒምነ፡፡ 7.አቲን ኢምነቲህ ያኮይ፣ ዋኒህ ያኮይ፣ ኢዽጋህ ያኮይ፣ ሒያው

ጎሮኑህ ሊቲን ቲግሃታህ ያኮይ፣ ኖያህ ሊቲን ካኃኖህ ያኮይ፣ ኡማን ጉዳህ

ታይሲን፣ ታይ ጎሮንከ ሥራሐህ ታይሰኒም ያኮይ፡፡

8.አማይጉል ሲናካም ኢዘህ /ትእዛዛህ/ ማኪ፣ ያኮይ ኢካህ አኪማሪህ

መተሖዎህ ቲግሃት ሲን ቲግሃትሊህ አይወደደሪክ ሲን ካኃኒ ሐቀ ያዻጎ 

ኤህ ኪዮ፡፡ 9.አቲን ማደራ ኢየሱስ ክርስቶሲህ ናባ ሐቶ ታዽጊን፣ ኡሱክ

ኢንኪጉል ኡካ ሀብታም የከሚህ፣ ካያህ ዲካ ያኪኒምከ አቲን ሀብታማት

ታኮና ሲና ዮዋ ዲካ የከ፡፡

 10.ታይ ጉዳይ ሲናህ መዔም የከህ ዮህ ያምቡሉወ፣ ፋዎህ ሲናህ አኃይክ

አኒዮ፣ ቲላየ ኢጊዳ፣ መተሖዎ ዲቦህ አከካህ ታሃም አቦ ባሶል ጉርተም

ሲና ኪይይ ዪነ፡፡ 11.አማይጉል ያሐይኒሚህ ጉርታዪህ ሐሳቢ ሲራሕ

አሞል አሰህ ባኪቶ ፍጻመ ማዶ ሊቲን ዓቀመህ ቶይ ታሕሲብኒም ካዶ

አባ፡፡ 12.መተሖዎህ መዔ ዲላይ ዪኔምኮ፣ ሒያው ጎሮን ገይማም፣

ሊቶሚህ መጠኒል ታሐየም ኢካህ አለዋተሚህ መጠንል ታሐየሚህ

ማኪ፡፡

    13.ታሃም አይህ ኡምቢክ ኢንኪዻ ታኮና ኪኒካህ ሞተሖዎህ

ዒለዋይቶናከ አኪማሪ ያዕራፎ ኤህ ማኪዮ፡፡ 14.አቲን ዒለዋይታን ዋክተ

ተን ሀብቲ ሲናህ ጸገሚድ አሶ፣ ካዶ ሲን ሀብቲ ተን ዒለዋድ አሶይ፣ ታይ

ዓይነቲህ ሲን ፋናድ ለም /ኢንኪዳ/ ያኪኒም ታነ፡፡ 15.ታሃም፣

ማንጎም የስከሄለቲያህ አካህ ማራዒና፣

ዳጎም የስከሄለቲያክ አክማግዳሊና የህ ይምጽሒፈም ባሊህ

ኪኒ፡፡

                                        ቲቶከ ካዶባ

16.አኑ ሲናህ አሕሲበም ኢዻ ቲቶ ለ ሲናህ ያሕሳቦ አበ አምላክ

ያማስጋኖይ፡፡ 17.ቲቶ ሲና ዻጋህ ያሚተም ኢሲ ዲላያህ ኡጉጉተህ ኒያታህ

ኪኒካ ናኑ ዻዒምነርከህ ዲቦህ ማኪ፡፡ 18.ኢሲ ወንጌሊህ ሲብከቲህ

ሞሶዓርቲል ኡምቢህ ሞሳይሲተ /ይምስጊነ/ ሳዓል ካሊህ ፋራክ ናነ፡፡

19.ታማምኮ አጋናል ታይ ሳዓል ናኑ ታይ መዔ ሥራሕ ማዳሪ ኪብረህ 

ነህ አብናጉልከ ናስጋልጋሎ ነህ ሊኖ መዔ ዲላይ ናይባላዎ ኢንኮህ ነደየህ

ኒሥራሕ ሓዲሊታቲያ የከጉል ሞሶዓረህ ዶሪሚመህ ኪኒ፡፡

20.ታይ መዔ ሐቶህ ዮምሖወ ማል አይመሔደሪህ ኢንኪ ዓይነቲህ

ጉድለት /ናቃፋ/ ኒማዳምኮ ሰሊነ፡፡ 21.አይሚህ ኒዓላማ ማዳሪ ነፊል

ጥራሕ አከካህ ሒያው ነፊል ለ መዔ ዳን አባናም ኪኒ፡፡

22.ማንጎ ዋክተ ማንጎ አራሐህ ይምፍቲነህ ቱጉህ የከህ ገይመ ኒሳዓል

ቲቶ ማዓሊህ ፋርነም ታይ ምክኒያታህ ኪኒ፣ኡሱከ ሲን አሞል ለ ኢምነት

ናባቲያ ኪንጉል ካዶ ሲና ጎሮኒሶ ለ ቲግሃታህ አኪናንዋክተኮ አጋናል

ያይሰቲያ ኪኒ፡፡ 23.ቲቶ ዳዓባል ኢዽጋ ጉርሱሰምኮ፣ ሲና ጎሮኒሶ ዮሊህ

ኢንኮህ ሥራሔነ ይሥራሒህ ዶባይቶ ኪኒ፣ ካሊህ ታምተ አኪ ዪሳዖል

የኪኒምኮ፣ ሞሶዓርቲ ወከልቲ፣ ክርስቶስ ኪብረ ኪኖን፡፡ 24.አማጉል

ሲኒ ካሓኖ ተን ኡስቡሉዋ፣ ታይ ዓይነቲህ ኒካሓኖከ ሲን አሞል ሊኖ

ሚኪሐ ካንቶ ማኪም ሞሶዓሪት ኡምቢህ አስቡሉወ ሊቲን፡፡

                                   ማዕራፋ 9

                       ክርስቲያናህ የከ ሒንዲ /ሊግስና/

     1.ይሁዳል ታነ ክርስቲያናህ ያከ ሲሊዒት /ሐቶ/ ሲናህ አጽሐፎ

ማጉረሱሳ፡፡ 2.አቲን አካይያል ታነ ሒያው ጎሮኒሶና ሊቲን መዔ ዲላይ

ኤዸገርከህ አካይያ ሒያው ቦዲፋኮ ኤዸዽሰኒህ ጎሮኒሶና ተምሶኖዶወም

ኪኖን  ኤዸሔህ መቄዶንያ ሒያዋሊህ ሚኪሓህ ዋንሲተህ አኒዮ፣ ኤረ

ተና ሐቶና /ጎሮኒሶና/ ሎን ዲላይ ማንጎ ማራ ጎሮኒሶና ተን አበ፡፡ 3.ታይ

ዳናህ ሲን አሞል ሊኖ ሚኪሓ ካንቶ ተከህ ራዕታጉል ታይ ይሳዖል ፋራክ

አነ፣ አቲን ሊኪዕ አኑ ታሃም ባሶህ ሲን ፋረምባሊህ ኦምሶኖዶይዋይኢላላ፡፡ 

4.መቄዶንያ ሒያው ዮያሊህ ሲና ዻጋህ የመቲኒህ አምሶኖዶወ ዋይተም 

ተኪኒህ ሲን ገያንጉል ሲናህ ኒሚኪሔርከህ ሖላሲናምኮ፣አጋናል አቲኒማ 

ጋዳህ ሖላሲተ ሊቲን፡፡5.አማይጉል ታሐዎና ቃል ሳይታናሚህ ባሶል 

ታምሳናዳዎና ሲን ያይዛካካሮ ያናማህ ታይ ኒሳዖል ዮኮ ዮኮሚኒህ ሲና ዻጋህ

 ያማቶና አባናም ጉርሱሳም ኪናማህ ገህ አኒዮ፡፡ታይ ዓይነትህ ናኑ ናሚተ

 ዋክተ ሲን ሐቲ ዮምሶኖዶወቲያ ያከ፣ አቲን ለ ታሓይኒም ጊደህ አከካህ ሲኒ

 ማብሎህ ፍቃዳህ ኪቲኒም ያይቡሉወ፡፡ 6.;ዳጎም ይድሪየቲ፣ ዳጎ ሚህርቲ 

ያስከሄለ፣ ማንጎም ይድሪየቲ ማንኮ ሚህርቲ ያስከሄለ ያዸሔ ቃል ኢዝክራ፡፡

7.አማይጉል መዔፉጊ ኪኅናም ኒያታህ ታሔየ ሒያው ኪንጉል ኢሰኢሰህ

ያኃዎ ጉራቲ ኢሲ አፍዓዶህ ጉረህ ኒያታህ የሐዎይ ኢካ አነሰሒከ ያኮይ

ጊዳዳህ አኃየ ዋዎይ፡፡ 8.ኡማጉል ኡማን ዋክተህ ሲን ዺዒታም ገይተኒህ

መዔ ሥራሐድ ኡማንጉል አሲሳናም ሲናህ ራዕቶ መዔፉጊ የይመንገህ

ኢሲ በረከትኮ ሲናህ ያሐዎ ዺዓ። 9.ታሃም፥"ዲካታታህ ሒንዳህ ዮሖወ፣

ካጽድቂ ኡማንጉሉህ ማራ" የህ ይምጽሒፈም ባሊህ ኪኒ፡፡

10.ያድሪየቲያህ ዳሪ፣ ሚግበህ ኢንገራ ያኃየ አምላክ ታደሪዪን ዳራ

የይበረከተህ ሲናህ ያኃየ፣ ሲን ሕንዲህ ፊረ ሲናህ ያይመንገ፡፡ 11.ሲን

ሐቶ ናራሓህ ሲን ማዲሳ ሒያው ኡምቢህ ፉጎ ያይማስጋኖና አማንጉል

ያሐዎና መዔፉጊ ኡማን ጉዳህ ሀብተ ለም ሲን ሲናባ /ያስህብቲመ/፡፡

12.ታሃም አብታም ሒንዲ አገልጊሎት ክርስቲያን ሔልዋይኮ ያየዔሚህ

አሞል ሒያው ፉጎህ ማንጎ ሞሳ ካብ ኢሶና ተን አባ፡፡ 13.ታይ ሲን

መተሖዎት አገልግሎት አቲን ክርስቶስ ወንጌል ጋራይተኒህ ታሚነም

ተኪንጉልከ ተንከ አኪ ማራህ ለ ቶሖይኒም ታይርዲኤም ኪቲንጉል

ኡምቢህ ለ መዔፉጎ ያይምስጊኒን፡፡ 14.ኢሲን ለ መዔፉጊ ተናህ ዮሖወ

ጋዳህ ናባ ጸጋህ ምክኒያታህ ሲን ኪኅኖንጉል ጻሎት ሲናህ አባን፡፡

15.ሒያው ቃላታህ ዋንሲቶ ዺዒመዋይታ፣ መዔፉጊ ሞሳ ለቲያ ያኮይ፡፡

                                        ማዕራፋ 10

                      ጳውሎስ አምካላካልቲ መልስ

  1.አኑ ጳውሎስ ሲን ነፊል አነሃኒህ ኢንቲ ሖላሊ ዮክ የንቲያክ፣ ሲንኮ

ሚሪሕ ኤጉል ለ ሲን አሞል ደፋር ዮክ የንቲያክ፣ ክርስቶስ ጋርሄከ

መዔነህ ሲን ዻዒማክ አኒዮ፡፡ 2.ሲን ዻዒማም ለ ሲና ዻጋህ አሚተ

ዋክተ ዲፍረቲህ ዋንሲቶ ያብቶና ኤህ ኪዮ፣ ኃዶይታት አታሐሳሲባህ

  ጋሓንጋሐናም ባሊህ አበኒህ ኒታጊሚተ ውልውል ሒያዊህ ነፊል ለ

ዲፍረቲህ ዋንሲቶ ዺዓ፡፡ 3.ኢንኪጉል ኡካ ዓለሚል ኒ ኔሚህ፣

ናምወገኤም ዓለም ሒያው ባሊህ ማኪ፡፡ 4.ኒጦሪህ መሳረዕያታት

መዝገብ ዒዶ ዺዓ መለኮታዊ ኃይላ ለም ኪኖን ኢካህ ዓለም ጦርቲ

ማሳሪዔያ ባሊህ ማኪኖን፡፡ 5.መዔፉጊህ ኢዽጋህ አሞል ቲዕቢቲህ

 ኡጉታ ክርኪርኪከ ካንቶ ኪን ሐሳብ ዒደሊኖ፣ አእምሮህ ሙሉኡክ 

አመረክክ ክርስቶሱህ ታምአዛዞ አበሊኖ፡፡ 6.ሲን ታአዝዞ ዓዶቲያ ኪናም

ኒምርዲኤሚህ ላካል፣ አኪናን አምአዛዝ ዋይቲ ናቅጻዖ ተምሶኖዶወም

አከሊኖ፡፡ 7..አቲን ታብሊኒም ኢሮ ጉዳይ ኪኒ፣ አኪናን ሒያውቲ 

ክርስቶስቲያ ኪዮ የህ የምኤመመነምኮ ጋባዔህ ኤልያሕሳቦይ፣ ናኑ ለ 

ካያባሊህ ክርስቶሲም ኪኖም ያምራዳኦይ። 8.ማዳሪ ዮህ ዮሖወ 

ሥልጣኒህ ዳዓባል ጋዳህ ኢምኪሔሚህ ማሖላሲታ፣ አይሚህ ታይ

 ሥልጣን ኖህ ዮምሖወም ሲና ናህናጾ ኪኒካህ ዒድኖ ማኪ፡፡ 9.ኢኒ

 ፋሮህ ሲን ማይሲሳም ማካልና፡፡ 10.ምናልባት ውልውሊ "ጳውሎስ 

መላኢክቲታት  ዒልሳምከ ኃይላ ለም ኪኖን፣ አካላህ ካታብለጉል ለ 

ሩኩትያ ኪኒ፣ ካዋኒ  ዻይታንቲያ ኪኒ" ያናህ ያከ፡፡ 11.ታሃም 

ታዽሔ ሒያው ናኑ ዸዺል ነከህ ኒፋሮንቲቲህ ናጽሒፈምከ ዻየርከኮ

ሲንሊህ ነከህ ሥራሕናሚህ ፋናድ ኢንኪ ባዽሲ ሚያነም ያዻጎናይ፡፡

    12.ያኮይ ኢካህ ሲነ ታይምስጊነ ውልውል ሒያውሊህ ኒነ ናይዋዳዳሮ

ያኮይ ኒነ ናይናጻጻሮ ማናድፊረ፣ ኢሲን ለ ሲነሲነሊህ ያይመዛዛኖናከ ሲኒ

ሲኒ ዸግኃ ሲነሊህ ያይወደደሪን ኢርከህ ታስቲውዒለም ማኪኖን፡፡ 13.

ናኑ ግን አይከ ሲና ኡካ ሲን ማድናም ፋናህ መዔፉጊ ኖህ ዮሖወ ሥራሒህ

ዳራታህ ናምኪሔካህ ኤዳምኮ አጋናል ታምኪሔም ማኪኖ፡፡ 14.አቲን

ለ ሊቲን ሥራሒህ ዳራቲህ አዳል ኪቲንጉል ክርስቶስ ሥራሐህ በሠራታ 

ቃል ናይባሣሮ ሲና ዻጋህ ነመተ ዋክተ ታማይ ዳራትኮ ማትላዪኒኖ፡፡15

.አማይጉል መዔፉጊ ኖያህ ዪውሲነ ዳራትኮ ቲላይነህ አኪ ማሪ ሥራሖ

ኤዳምኮ አጋናል ማናምኪሔ፣ ጋዳህ ሲን ኢምነት ያናቦከ ኒሥራሕ ለ ፉጊ

ይውሲነ ዳራታህ ሲን ፋናድ ጋዳህ ያናቦ ታስፋ አብና፡፡ 16.አማይጉል አኪ

ሒያዊህ ሥራሒህ ዳራት አዳል ሳይነህ ዮኮመህ ሥራሒመ ሥራሐህ

አምኪሔካህ ሲንኮ ቶህ ታነ ሳሮል በሠራታ ቃል ናይባሣሮ ዽዒና፡፡

17.ያካካህ ያምኪሔቲ ፉጎህ ያማካሖይ፡፡ 18.አይሚህ ሒያውቶ

ያማስጋኖ ካዺሲሳም ፉጎ ያይምስጊነጉል ኪኒ ኢካህ ኢሳም ኢሳሞህ

 ያምሰጊነርከህ  ማኪ፡፡

                                ማዕራፋ 11 

                 ጳውሎስከ ዲራብት ሐዋርያት

     1.ዳጉሁም ኡፉወዋይቲህ ዮህ ታምዓጋሦና ጉራክ አነ፣ ዓዲህ 

ዮህ ታምዕጊሲን፡፡ 2.መዔፉጊ ሲናህ ያቅኒዔም ባሊህ፣ አኑ ለ ሲናህ

ኢቅኒዔ፣ ሲናህ ኢቅኒዔም ንጽሕት ኪን ደንግል ኢንኪ ባዻህ ደዕሲሰጉል

ኪኒ፣ ኡሱክ ለ ክርስቶስ ኪኒ፡፡ 3.ጋባይ /ዓሮራ/ ሔዋን ተንኮሉህ

ተይተለለም ባሊህ ምናልባት፣ ሲን ሐሳብ ለ ዮምቦሎሶወህ ክርስቶስሊህ

ሊቲን ቅንዒናከ ጺሪየት ኃባክ ታኒን ኤህ ማይሲታ፡፡ 4.አይሚህ ኢንኪ

ሒያውቲ ሲኑላል የመተህ ናኑ ኒስቢከም አከካህ አኪ ኢየሱስ ሲናህ

ያስብከጉል ሚህ፣ ወይ ጋራይተን መንፈስ አከካህ አኪ መንፈስ ጋራይተኒምኮ፣

 ወይ ጋራይተን በሠራታ ቃል አከካህ አኪም ጋራይተኒህ ቲባተኒህ ትዕጊሥቲ

 አባክ ታኒን፡፡5.ያኮይ ኢካህ አኑ ታይ ናባ ሐዋርያትኮ ኢንኪ ጉዳህ ዒንዺዮም

 ማካለ፡፡ 6.መዔ ዋኒ አለዋየሚህ ኡካ ኢዽጋ ዮክ ማታጉዱለ፣ ታሃሞም ማንጎ

ዋክተ ማንጎ አራሐህ ዓዲህ ሲን ኒርዲኤ፡፡

7.አኑ ፉጊ ወንጌል ደሞዝ ማለህ ሲናህ ኢስብከርከህከ ሲና ለ ናዊሶ

ኢናሞ ኤይወረደርከህ ምናልባት ኃጢአታድ ዮክ ሎይመህ ያከ? 8.ሲና

አስጋልጋሎ አኪ ሞሶራዓሪትኮ ሐቶ ጋራኤርከህ ተና ኢዝርፈህ አኒዮ፡፡

9.ሲንሊህ አነ ሃኒህ መከራ ዪማደ ዋክተ መቄዶንያኮ ተመተ ይሳዖል

ይጉርሱሳ ጉዳህ ኡምቢህ ዪጎሮኒሳይ ይኒኒጉል ኢንከቲ ዑካ ማኪኒዮ፣

ካዶ ፋናህ ሲን አሞል ኢንኪ ጉዳህ ዑካ ማኪኒዮ፣ ሣራሃህ ለ ዑካ ሲናድ

አከማሊዮ፡፡ 10.ክርስቶስ ሐቂ ያዳድ ያነጉል፣ አምኪሔዋካህ ያባቲ

አካይያ ባ \ዾል ኢንከቲ ሚያነ፡፡ 11.ምክኒያት ለ አይምቶ ኪኒ? ሲን

አክሒነዋየርከህ ኪኒ? ሲን ኪኅኒዮም ኢማ መዔፉጊ ያዽገ፡፡

12.ቶይ አኪ ሐዋርያት  ;ኖኑ ለ ጳውሎስ ማዓል ባሊህ ሥራሐክ ናነ 

አይክ አካህ ያምኪሒን ምክኒያት ዋይሲሶና ካዶ አባም ባሶቱላል ለል

አበሊዮ፡፡13.ታህ ኢጊድ ሒያው ክርስቶስ ሐዋርያታህ ያማጋዶና ሲነ

ታስቂዪረ /ታይላውጠ/ ዲራብቲ ሐዋርያትከ ታይተለለ ሠራሕተናታት

ኪኖን። 14.ታሃም ያይዲኒቀ ጉዳይ ማኪ፣ አይሚህ ሰጣን ኡካ ኢፎይቲ

መልአካህ ያማጋዶ ኢሳሞ ያይለውጠ፡፡15.አማይጉል ሰጣን አገልገልቲ 

ጽድቂ አገልገልቲህ ያማጋዶና ሲነ ይይልውጢኒሚህሚ ያስይጊሪመ፣

ባክቶል ሲኒ ሥራሒህ ሊሞ ገሎን፡፡

                                         ጳውሎስ ማደ መከራ

      16.አኪናን ሒያውቲ አኑ ኡፈየማሊ ኪዮም አካለ ዋዎይ ኤዽሔህ

ጋባዔህ ዋንሲታክ አኒዮ፡፡ ዱዳህ ሲናህ ኢምጊደሚህ ኡካ ዳጎም

አማካሖክ ዱዳ ባሊህ አባይ ይሎዋ፡፡ 17.ታማምባሊህ ሚኪሐህ

ዋንሲታህ፣ ዋንሲታም ማደሪ ፍቃድ ባሊህ አከካህ ኡፈማሊ ባሊህ

 ኤከህ ኪዮ፡፡ 18.ማንጎ ማሪ ኃዶይታ ነገርህ ያምኪሒኒም ኢዻህ አኑ ለ

አምኪሔ፡፡ 19.አቲን ታስቲውዒለም ኪቲኒሚህ  መጠኒል ዱዲኖህ በቀል

ሂኒም ቲዕጊሥቲ አብታን፡፡ 20.ታማም ባሊህ አኪናንቲይ ባሪያ ሲን

አባጉል፣ አኪንናቲይ ሲን ያብዝቢዘጉል፣ አኪናንቲይ ሲናክ ቡኩሳጉል፣

አኪናንቲይ ሲን ዻይታጉል፣ ነፍከ ዻባን ሲናክ ሳባዓንጉል ትዕጊሥቲ

አቢታን፡፡ 21.ኢንኪጉል ኡካ ይሖላሳም የከሚህ ሲና ባሊህ ትዕግሥቲ

ኃይላ ለም ማኪኖም አይቡሉዊክ አኒዮ፡፡

ያኮይ ኢካህ ኢንከቲ ያማካሖ ይድፍረሚህ፣ አኑ ለ ካያ ባሊህ ኢድፍረህ

አምኪሔ፣ ታሃም አዽሔም ካዶሊህ ሚዸማሊ ባሊህ ኤከህ ኪዮ፡፡

22.ኢሲን ዕብራውያን ኪኖኑ? አኑ ለ ዕብራዊ ኪዮ፣ ኢሲን እስራኤላውያን

 ኪኖኑ? አኑ ለ እሰራኤላዊ ኪዮ፣ ኢሲን ለ አብርሃም ዳራኪኖኑ? አኑ ለ

 አብራሃም ዳራ ኪዮ። 23.ኢሲን ለ ክርስቶስ አገልገልት ኪኖኑ? አኑ ተንኮ

 አጋናል ክርስቶስ አገልጋሊ ኪዮ፣ ታሃሞም አይህ ዑቡድ ባሊህ ዋንሲታክ

 አኒዮ፣ ማንጎ ዋክተ ሥራሐህ ኃዋለህ አኒዮ፣ ማንጎ ጊዘ ኡምዹወህ አኒዮ፣

 ማንጎ ዋክተ ሳብዒመህ አኒዮ፣ ማንጎ ዋክተ ራቢ ዲንገቲህ አሞል ገይመህ

 አኒዮ፡፡24.ሦዶምከ ሳጋል፣ ሦዶምከ ሳጋል ፁርጋፍያህ ኮናጉል አይሁዱህ

 ሳብዒመ አኒዮ፡፡ 25.አዶሐ ዋክተ ኢሎህ ሳብዒመህ፣ ኢንክጉል ዻይቲህ

 ኢምዲብዲበህ አኒዮ፣ አዶሓጉል መርከብ ዲንገት ይማደ፣ ኢንኪ ባርከ ኢንኪ

 ለለዕ ባሕር አሞል ሱገ፡፡ 26.ያ አራሐል ማንጎ ወዒትከ ወዓ፣ ሲፍታህ 

ዲንገት ይማደ፣ አይሁዳውያን ይወገንከ አረማውያናህ ዲንገት ይማደ፣ካተማከ

ባራካል በሕራድ ለ ዲንገት ይማደ፣ ታማም ባሊህ ዲራባል ታሚነምኮ

ዲንገት ይማደ፡፡ 27.ማንጎ ሥራሕከ ኃዋል ሊይክ ኢነ፣ ማንጎ ዋክተ ዺን

ዋየህ አኒዮ፣ ዑሉልከ /ራሃብከ/ ላየ ባካራህ ኢምጺኒቀህ አኒዮ፣ ማንጎ

ዋከተ ፈሎ ዋይቶ ዪማደ፣ ጋላዖከ ዓራድ ዪማደ፡፡ 28.አኪ ጉዳይ ኡምቢህ

አስቆረጸካህ ሞሶዓሪቲህ ሙሉኡክ አሕሲቢክ አምጽኒቅክ ኢነ፡፡

29.ኢንኪ ሒያውቲ ሐዋላጉል፣ አኑ ለ ኤሊህ ሐዋላክ ኢነ፣ ኢንኪ

ሒያውቲ ኃጢአታህ ጎንፎይታጉል፣ አኑ ለ አቁጡዒክ ኢነ፡፡

    30.ሚኪሓ ጉርሱሳም ያከዶ፣ አኑ አምኪሔም ይሩክታ ያይቡሉወ

ጉዳይኮ ኪክ ኢነ፡፡ 31.ኡማንጉሉህ ማራ ይምስጊነ ኒማደሪ ኢየሱስ

ክርስቶሲህ አባ የከ አምላክ ማዲራቢታም ያዽገ፡፡ 32.ደማስቆ ካታማል

ኢነ ዋክተ ኑጉሥ አሬታስ ዳባል ዪነ ሕዝቢህ አማሐዳሪ ዮያ ያባዾ ጉረህ

ካቶምቲ ኢፍያፋ ዋርዲይቲህ ዻዉዻይ ዪነ፡፡ 33.ያኮይ ኢካህ ሒያው

ማንዳቅ ሞስኮቲህ ኡላኮ ዒንኪቢድ ይሃየኒህ ይይብዺኒህ ካ ጋባኮ ኤውዔ

፡፡

                     ማዕራፋ12

               ጳውሎስ ራእ /ሙቡል/

1.ኢንኪጉል ኡካ ሚኪሐህ ጢቅመ ገይመዋየሚህ፣ ሚኪሐ ጉርሱሳም

የከምኮ ማዳሪ ዮህ ዮሖወ ሙቡሉህ ያኮይ ራኢህ አምኪሔ፡፡

2.ክርስቶስቲያ የከ ኢንኪ ሒያውቶ አዽገ፣ ታይ ሒያውቲ አፋራምከ

ታማን ኢጊዲያኮ ባሶል ዓራንኮ አሞል ያነ ዓራናል የውዔ፣ የውዔም ኢሲ

ኃዶታሊህ ያኮ ወይ አከዋዎ ማዽገ፣ ፉጊ ያዽገ፡፡ 3.ኢሲ ኃዶይታሊህ ያኮይ

ወይ አከዋዎይ ማዺገ፣ መዔፉጊ ያዽገ። 4.ያከካህ ታይ ሒያውቲ ጋናታል

የውዔም አዽገ፣ ታማል ኡሱክ ሒያው ቃላህ ሑንሱሱቱሞ ሒያው ለ

ዋንሲቶ ዺዔ ዋይታ ጉዳይ ዮበ፡፡ 5.ታህ ኢጊድ ሒያዋቶህ አምኪሔ፣ ኢኒ

አሞህ ዳዓባል ለ ኢኒ ኃዋልኮ በሒህ አኪ አካህ አምኪሔ ጉዳይ ማሊዮ፡፡

6.ኢቦል ኡኮ አኑ ሐቀ ዋንሲተህ አማካሖ ጉረሚህ ሚዸማሊ ማከ፣ ያኮይ 

ኢካህ ኢንከቲ ያሞል ያብለምከ ይዳዓባል ታማበምኮ አጋናል ጊሚት

 ያምሐወምኮ ኤዽሔህ ሚኪሓኮ ኢነ ዻዉዸ፡፡7.ታይ ዮህ ይምቡሉወ ናባ 

ጉዳይኮ ኡገተሚህ አትዕቢተምኮ፣ ዪኃዶይታ ከናን ባሊህ ይሙዶ ሥቃይ

 ዮህ ዮ ምሖወ፣ ታሃም ሰጣን ፋሮይታ ኤከህ ሳብዒማክ አምሠቀይክ አትዕ

ቢተምኮ ያባ፡፡ 8.ታይ ያይሠቀየ ጉዳይ፣ ዮኮ ያይጋዓዶ ማዳራ አዶሓ ዋክተ

 ዻዒመ፡፡ 9.ያከካህ ኡሱክ ይኃይሊ ያምቡሉወም ኩሩክታኮ ኪኒጉል ይጸጋ 

ኩዺዕታ ዮክየ፣ አማይጉል ክርስቶስ ኃይሊ ዮያሊህ ያነጉል አኪናን ዋከተ 

አጋናል ኢኒ ኃዋላህ አማካሖ ኪኅኒዮ፡፡ 10.ኃይሊ ገይማም ሩኩታያ ያከ 

ዋክተ ኪኒጉል ክርስቶሱህ ሐዋላጉል፣ ዋቲሚማጉል፣ አምጽጊሚጉል፣

 አምስዲደጉል፣ ጋልታዕታዕ አጉል ዪኒያቲሳ ፡፡

          ጳውሎስ ቆሮንጦስ ሒያዋህ አምጽኒቅክ አሕሲብይ ዪነ

11.ሚዸማሊ ባሊህ ዋንሲተ፣ ኢቦል ኡኮ ታሃም ዋንሲቶ ያብተም ሲና

ኪኒ፣ ዮያ ታይማስጋኖ ኤዳይቲነም ሲና ኪይይ ዪነ፣ አይሚህ ኢንኪጉል

ኡካ አኑ አይምቶ ኪዮም አምዽገዋ ሒያውቶ ኤከሚህ፣ ናባማራ አክያን

ሐዋርያትኮ ኢንኪሚህ ማዕንዺዮ፡፡ 12.አኑ ሐቂ ሐዋርያ ኪዮም

ያይሪዲኤ ጉዳያት፣ አኑ ሲን ፋናድ አነሃኒህ ትዕግሥቲ አበህ ሥራሔ 

ሥሮሕ ኪኖን፣ ታይ ምልክታትከ ድንቀ ኪን ነገራት፣ ተአምራታት ለ

 ኪኖን፡፡13.ሲን አሞል ዑካ ኤከህ አክ ራዓምኮ ፈር፣ አኪ ሞሶዓሪትኮ 

ሲን ኡስዑንዹወም አይሚህ ኪኒ? ታሃም ኡምነህ ዮክ ሎይተኒሚኮ 

ብሒላዮህ ኤያ፡፡

    14.ሲን ኡላል አማቶ ኤምሶኖዶወም ካዲ ይማዳሓህ ኪኒ፣ አኑ ዑካ

ሲናል አኮ ማጉራ፣ አይሚህ አኑ ጉራም ሲናካህ ሲን ማል ማኪ፡፡ ኢሲ

ዻይሎህ ማል ታስካሃሎ ኤዳም ዻልቶዪት ኪኖን ኢካህ ዻይሎ ወለዲህ 

ማል ሚያስከሄሊን፡፡ 15.ሲናህ ኡካ ኢኒ ማል፣ ኢኒ ዸግኃ ቲላሰህ ኦሖ

ወም ዪኒያቲሳ፣ ኢስኪ አኑ ታህዻ ማንጎም ሲን ኪሒኒዮሃኒ፣ ይቦል አቲን

ያክሒነ ዋይታናም ታህዻ ዳጎሙህ ኪኒ? 16.ቶሆም ተክህ ታሃማህ ዑካ

ሲናክ ማኪኒዮ፡፡ አቲን ታናምባሊህ ቶንኮልከ አይታላላህ ሲን ኢኢዚዘም

ታካሊኒ፡፡17.ፋረ ሒያውኮ ኢንከቲ ኡላኮ ኡካ ሲን ኢቢዝቢዘ? 18.ቲቶ

ሲኑላል ያማቶ ዻዒመ፡፡ ቶይ ኒሳዓል ለ ካሊህ ፋረ፣ ይቦል ቲቶ ለ ሲን

ይቢዝቢዘ? ዮከ ካያ ሲን ኒስጊልጊለም ኢንኪ መንፈሲህ ኪይይ ማና?

ኒገዾ `ኢንከቶ ኪክ ማና? 19.ኢስኪ ካዶ ታሕሲቢኒም ናኑ ሲን ነፊል

ኒኒ ዳዓባል ኒነ ኒህ ታምከለከለም አብተኒህ ኪኒ? ናኑ ክርስቶሲም ነከህ

ዋንሲናም ፉጊ ነፊል ኪኒ፡፡ ዪሳዖሎ! ናኑ ታሃም ኡምቢህ ዋንሲናም

ሲና ናህ ናህጾ ነህ ኪኖ፡፡ 20.አኑ ታማህ አሚተ ዋክተ ምናልባት ታኮና

ጉራም አከካህ፣ አኑ ለ አቲን ጉርታናም ባሊህ አከካህ፣ ቲታ ገየሊኖህ ያከ

ኤዸሔህ ማይሲታ፣ ታማም ባሊህ ሲናድ ናዓቦ፣ ቂንአት፣ ቁጡዓ፣ ሠራ

/አድማ/ ሒያው ሚጋዕ ዓይኒሳናም፣ ሐሚ፣ ትዕቢቲህ፣ ሂውከት ያኔምኮ 

ማይሲታ። 21.ጋባዔህ ሲን ኡኑላል አምተጉል ይአምላክ ምናልባት ሲን

 ነፊል ያይወረደ ለ ኤዽሔህ ማይሲታክ አነ፣ ታሃምኮ ባሶህ ኃጢአት 

ሥራሔኒ፣ ታይ ሥራሔን ሲኒ ብዕሊጊናህከ ዙሙቱህ ሲነ ዒደን ኢርከህ፣

 አበን በደሊህ ንሲሓ ሳየዋተ ሒያዋህ ኃዛን አሞል ራደ ሊዮ ኤዸሔህ

 ማይሲታ፡፡

                                 ማዕራፋ 13

                      ባ ክቶ   ምክረከ ሳላምታ

1.አማይጉል ሲና ዻጋህ አሚተም ታሃም ይማዳሓህ ኪኒ፣ አማጉል ኡማን

ጉዳይ ያምረገገጸም ላማይቲ ወይ አዶሑቲ ማስኪሪህ ኪኒ፡፡ 2.ማላሚ

  ሙሙቱል ሲንሊህ ኢነ ዋክተ ሲን አይጣንቃቆ ዋንሲተህ ኢነ፣ ካዶሊህ

ለ ዸዺል ኤከህ ታሃሚህ ባሶል ኃጢአት ሥራሕተምከ አኪማራ ለ ሰሊሶ

ዋንሲተህ አኒዮ፣ ካዶ ሲን ኡላል ጋሔህ አሚተ ዋክተ ቲያህ ማናኅሩራ፡፡

3.ታይ ዓይነቲህ ይዳዓባል ዋንሲታቲ ክርስቶስ ኪናም አዺገሊቲን፣ ሲንሊህ

ያምቡሉወቲ ካኃይላ ኪኒካህ ካሩክታ ማኪ፡፡4.ኡሱከ ማስቃል አሞክ

ታካሪመህ ራበም ሩክታህ የከሚህ፣ ካዶ መዔፉጊህ ኃይላህ ሕይውቲህ

ማራ፣ ናኑ ለ ካሊህ ሩኩታም ነከህ፣ ሲንሊህ ሊኖ አንጎሎላህ ለ ካሊህ

መዔፉጊህ ኃይላህ ማራክ ናነ፡፡

5.ኢምነቲህ ኪቲኒም ታይራጋጋጾናክ ሲነ ኢምርምራ፣ ሲነ ኢፍቲና፣

ኢየሱስ ክርስቶስ ሲን አዳድ ኪናም ማስታውዓሊኒቲሆ? አማም

አከዋይተምኮማ ፋታናል ራደን ማለት ኪኒ! 6.ናኑ ፋታናል ማራዲኒኖም

 ጻሎት አብና፣ ጻሎት አብናም ኢንኪጉል ኡካ ናኑ ኤዳም ነከህ አምቡሉወካህ

 ራዕነሚህ፣ አቲን ኡማን ዋክተ መዔም አኪናን ጉዳይ አብቶና ኪኒካህ ኒ ዺዒቲ

 አይባላህ ማኪ፡፡ 8.አይሚህ ናኑ ሐቂ ዳዓባል ሥራሕክ ናነካ ሐቂ ተፃይ ኪናምኮ 

ኢንኪ ጉዳይ ማሥራሕና፡፡ 9.ናኑ ሩኩታም ነከሚህ አቲን ለ ኃይለ ለም ታኪንጉል፣

 ደስ ኖህያ፣ ኒጻሎት አቲን ፉጾማን ታኮና ኪኒ፡፡ 10.ታይ መልእክት ሲንኮ ሚሪሕ

 ኤህ አነሃኒህ ሲናህ ኢጽሒፈም ታይ ምክኒያታህ ኪዮ፣ ታይ ምክኒያታህ ሲና ዻጋህ

አምተጉል ማዳሪ ዮህ ዮሖወ ሥልጣናህ ሲን ማይጽኒቀ፣ አይሚህ ማዳሪ ሥልጣን 

ዮህ ዮሖወም ሲና አስማዖ /አይሀናጾ/ ኪንካህ ሲና አይላዮ ማኪ፡፡11.ራዕተሚህ 

ይሳዖሎ! ናጋይ ቲካ፣ ጎዶሎ ሂናም ታኮና ኢጽዕራ፣ ይፋዎኦባአ፣ ሲነሲነህ ኤምሰመ

መዓ፣ ሳላማህ ማራ፣ ካሓኖህከ ሳላም ማላይካ ሲንሊህ ታኮይ፡፡12.ሳዖሊናህከ 

ሲምሚዒህ ቲታ ፉጉታክ ሳላምታ ቲታህ ኡሑዋ፡፡13.ክርስቲያን ኡምቢህ 

ሳላምታ ካብ ሲናህ ኢሳን፡፡ 14.ማዳሪ ኢየሱስ ክርስቶሲህ ጸጋ፣ ፉጊ ካሓኒህ 

መንፈስከ ኢንኪኖ /ኅብረት/ ኡማን ሲናሊህ ታኮይ።